Tri dana nakon isteka ograničenja iz Ahtisarijevog plana u kojem se navodi da mandat Kosovskih bezbjednosnih snaga može da se obnovi poslije 5 godina, samo je jedan u nizu motiva da se započnu razgovori o budućnosti tih snaga, rečeno je na konferenciji koju je organizovala grupa nevladinih organizacija pod imenom “Forum 2015”.
“Šta dalje sa Kosovskim bezbjednosnim snagama: Hoće li biti vojske, ili ne?”, bila je tema analize koju su na konferenciji u utorak prezentovali predstavnici kosovskog Centra za bezbjednosne studije, u kojoj su učestvovali i visoki predstavnici institucija iz oblasti bezbjednosti.
Izvršni direktor kosovskog Centra za bezbjednosne studije, Florijan Qehaja, u svojoj analizi je predstavio tri scenarija o budućnosti KBS. Prema njegovim riječima, prvi scenario podrazumijeva da KBS ostanu pod aktuelnim mandatom, drugi predviđa transformaciju KBS u Odbrambene snage Kosova, koje bi činile 3,500 aktivnih članova, a treći transformaciju KBS u Vojsku Kosova, koja bi imala najmanje 5,000 vojnika, ali bez ograničenja broja vojnika.
“Drugi scenario, koji smo identifikovali, smo nazvali Kosovske snage odbrane, ali u stvari razlika u odnosu na treći scenario je mala, jer smo je direktno nazvali “Vojskom”, i to samo iz političkih razloga, jer smatramo da je etiketa “odbrane” drugačija od ‘bezbjednosti’. Zbog toga, mi mislimo da postepeno, osim sadašnjeg mandata, Bezbjednosne snage Kosova moraju dobiti i dodatni mandat to jest da obezbjeđuju teritorijalni integritet države, kao što to čine vojske drugih zemalja, ali uvijek u okviru postepenih nadležnosti KFOR-a dostavljeni bezbjednosnim snagama”, kaže Qehaja.
Drugi sagovornik u forumu Armend Muja, koji je izradio analizu Centra za bezbjednosne studije, rekao je da indeks militarizacije zemalja regiona pokazuje da je Kosovo, bez učešća KFOR-a, najmanje militarizovano.
“Kosovski centar za bezbjednosne studije, međutim, smatra da bezbjednost ima regionalne implikacije, i isto tako da je priroda prijetnji regionalna. Samim tim i susjedne zemlje treba da imaju uravnotežen i koordinisani pristup konfiguraciji bezbjednosti, u kojem nijedna država ne predstavlja opasnost po drugu. Što znači, da treba bude nivelizacije ili usklađivanja vojnih kapaciteta u tom smjeru”, kaže Muja.
Negovati partnerstvo sa NATO-om
Predsjednik parlamentarnog Odbora za unutrašnje poslove, bezbjednost i KBS, Ahmet Isufi, smatra da je pet godina nakon proglašenja nezavisnosti, dovoljno vremena da bezbjednosne snage povećaju svoje kapacitete, kao i da unutrašnji i spoljni faktori od kojih je bezbjednost Kosova zavisna – naprave procjenu.
“Pet godina od nezavisnosti Kosova, mi smo učinili ogroman pomak ka funkcionisanju Kosova, kao nezavisne i suverene države, i sada mislimo da je vrijeme da se kosovske institucije kompletiraju”, izjavio je Isufi.
Ministar Kosovskih bezbjednosnih snaga, Agim Çeku izjavio je da vlada nastavlja da radi na izgradnji kapaciteta Bezbjednosnih snaga Kosova, ali da transformacija bezbjednosnih snaga zavisi od NATO saveza.
“Politička elita na Kosovu, ja kao ministar, parlamentarni odbor za nadgledanje KBS, i svi drugi se moramo držati i negovati partnerstvo sa NATO-om i treba da se izbjegnu bilo kakvi jednostrani potezi koji bi mogli da ugroze naše buduće članstvo u NATO”, naglasio je Çeku.
Prvi potpredsjednik parlamentarnog odbora za nadgledanje bezbjednosnih snaga, smatra da postoji više razloga zbog kojih bi aktualne snage, trebalo da postanu vojna sila. Prema njegovim riječima, Kosovo je država, i vojska je jedna od komponenti za normalno funksionisanje svake države. Vojska Kosova, kako Selimi kaže, bila bi značajan partner međunarodnih snaga na Kosovu, u misiji stvaranja sigurne i bezbjedne sredine za sve građane Kosova.
“Dok Kosovo sa pravom tvrdi da će postati članica NATO-a, onda se taj cilj može ispuniti samo ako Kosovo ima vojsku, koja u je međuvremenu dostigla standarde NATO-a. Dakle, ne možemo tvrditi da ćemo imati partnerstvo sa članicama NATO-a dok ne budemo imali svoju vojnu komponentu. Jedna profesionalna vojska, stvorena prema standardima NATO-a bila bi u stanju da podjeli teret sa svojim strateškim partnerima u različitim misijama, bilo unutar Kosova ili na međunarodnom planu”.
