Izraelski špijun koji je zamalo postao premijer Sirije

Eliyahu Ben-Shaul Cohen rođen je 1924., u židovskoj porodici u Aleksandriji gdje je započo studij, koji je prekinuo pridruživši se pokretu procionističke židovske omladine u Egiptu. Podsticao je Židove da se presele u novoosnovanu državu Izrael. Njegova porodica se preselila 1949., dok je on nastavio svoje aktivnosti u Egiptu radeći u cionističkoj špijunskoj mreži koja je odgovorna za niz bombaških napada na američke ciljeve u Kairu i Aleksandriji, što je učinjeno s ciljem da izazove pogoršanje američko-egipatskih odnosa.

Prvi put je uhapšen 1954., ali je uspio uvjeriti egipatske isljednike da nije dio špijunske mreže; drugi put je uhapšen u vrijeme trojnog napada na Egipat 1956., ali je opet pušten, pa je sljedeće godine pobjegao u Izrael.

U početku je radio kao računovođa u jednoj firmi, a potom se zaposlio u ministarstvu odbrane kao prevodilac. Oženio se iračkom Židovkom 1959., a ubrzo nakon toga postao je regrut Mosada koji ga je uvježbavao za specijalni zadatak u Damasku. S obzirom da je odrastao u Egiptu perfektno je govorio arapski jezik i nije mu bilo teško da savlada sirijski dijalekt. Dodijeljen mu je lažni identitet i 1961., poslan je u Buenos Aires gdje će pod imenom Kamel Amin Thaabet početi da se predstavlja kao biznismen sirijskih korijena, čiji su roditelji emigrirali u Argentinu. U roku od godinu dana stvorio je jake veze u arapskoj emigraciji u Argentini. Zahvaljujući tim vezama, a glumeći žudnju za povratkom u domovinu, ovog špijuna su 1962., u Damasku sa zadovoljstvom dočekale utjecajne figure iz vrha basisitičkog režima. Stekao je prijateljske veze sa tadašnjim sirijskim predsjednikom Eminom Hafizom, premijerom Salahom el-Bejtarom i Mišelom Aflakom, predsjednikom Baas partije.

Ubrzo je Mosad počeo dobijati neporocjenjivo vrijedne obavještajne podatke. Zahvaljujući dobrim vezama sa samim vrhom režima, ovaj cionistički špijun dolazio je do podataka o vrsti naoružanja i količinama koje Sirija dobija od Sovjetskog Saveza, o kretanjima važnih oficira. Postao je toliko važan unutar basističkog režima da je u septembru 1962., u pratnji oficira sirijske vojske obišao linije na Golanskoj visoravni i pritom uspio saznati o sistemu i detaljima sirijske linije odbrane na Golanskoj visoravni, fotografirati sve oficire, brojna oružja i utvrđene položaje itd. Najveći Cohenov špijunski uspjeh je dostavljanje kompletnog plana odbrane grada Kunejtira na Golanskoj visoravni.

Brojni autori koji su pisali o njemu navode da mu je biolo ponuđeno mjesto premijera Sirije, dok neki navode da mu je ponuđena pozicija ministra odbrane, i to nakon svega tri godine boravka u Siriji. Međutim, Ben Gurion je naredio da odbije ponuđeni položaj.

Cohen je razotkriven i uhapšen u januaru 1965. godine. Prema jendoj verziji, uhapšen je zahvaljujući tome što su službenici u indijskoj ambasdi u Damasku registrirali signal radio stanice iz stana u blizini, potom je u stanu zatečen Cohen. Po drugoj verziji, egipatski obavještajci su prepoznali Cohena na fotografijama sa njegovog obilaska Golanske visoravni, te su sirijskim kolegama prenijeli obavještajne informacije koje su ranije imali o njemu.

Cohen je javno obješen na Trgu el-Merdža u Damasku, 18. maja 1965. godine.

Izrael je više puta tražio od sirijskog režima da im preda posmrtne ostatke špijuna Cohena, ali njihovoj želji nije udovoljeno.

Netflix je prošle godine napravio o njemu seriju pod nazivom The Spy, koja obiluje historijskim netačnostima.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.