Sve su glasnije optužbe da lobisti raznih koncerna diktiraju propise koji stižu iz Brisela, te da i nevladina udruženja imaju preveliki uticaj na političare EU.
Štaviše, tvrdi se da postoji pravi mali rat između koncerna i nevladinih i tzv. nezavisnih udruženja da bi zadobili povjerenje evopskih političara koji utiču na pisanje propisa.
Kada “Filips”, na primjer, želi da prodaje svoje “štedne” sijalice – onda se obrati na određene adrese u Briselu – tvrde politički analitičari.
Pisanje propisa za 500 miliona građana EU nije lagan posao, tim više što propisi obuhvataju najrazličitija područja o kojima političari jedva nešto znaju.
Zato se može razumjeti da traže pomoć stručnjaka – ali ti stručnjaci i organizacije kojima pripadaju nisu uvijek nezavisni.
Političar stranke Zelenih i izvjestilac Evropskog parlamenta za reformu evropskih propisa o zaštiti podataka Žan Filip Olbreht javno se požalio da su razne firme veoma aktivne u uvjeravanju zastupnika da prihvate njihove stavove.
On je naveo da je 2012. primio devet puta više poziva raznih lobista naklonjenih koncernima, nego što ih je primio od – načelno nezavisnih – nevladinih udruženja koja se bave tim pitanjem.
Članovi platforme “LobiPlag” javno su predstavili čitava poglavlja u zakonskim prijedlozima EU koja su, od slova do slova, kopirana iz prijedloga lobista!
Upoređivali su i rečenice prijedloga koje su pisala nevladina udruženja i zaključak je nedvosmislen: uticaj zagovornika ekonomskih koncerna i investitora je “mnogo veći nego onaj nevladinih udruženja”.
Međutim, politolog Hajke Kliver sa Univerziteta u Konstanci u svom istraživanju o uticaju lobija na propise Evropske unije došla je do drugačijeg zaključka i tvrdi da skoro nema razlike između uticaja lobista i nevladinih udruženja na političare EU.
Ona navodi da su joj poznate optužbe da lobisti raznih kompanija i investiciinih kuća masovno djeluju u Briselu i praktično neograničenim financijskim sredstvima uveliko utiču na propise koje pišu evropski političari i to mnogo više nego nevladina udruženja.
Kliverova je analizirala 56 postupaka evropskih institucija u donošenju raznih propisa i došla je do neočekivanog zaključka: “Nisam mogla utvrditi nikakvu značajnu razliku između uticaja lobista i uticaja nevladinih udruženja”.
Uticaji mogu biti javni – poput protesta ili kampanje u medijima. Ali mnogo opasniji je tihi uticaj, daleko od očiju javnosti.
Mnogi zato zahtijevaju veću transparentnost i nadzor rada lobista u EU. Smatra se da se i iza mnogih “nezavisnih” organizacija kriju lobisti koje plaćaju određene firme.
Kod strategije “iznutra” – predstavnici pojedinih interesnih grupa trude se da stupe u kontakt sa zastupnicima Evropskog parlamenta. To može biti u obliku objavljivanja vlastitih stavova i konsultacija u formalnim, službenim forumima ili radionicama.
Ali mogu se organizovati i saslušanja u parlamentu, čime se stvaraju neformalne mreže – napominje “Dojče vele”.
Tako se, na primjer, sastaju na ručku ili večeri ili lobisti organizuju primanja na koja su pozvani zastupnici.
